Oud en Nieuw: zoeken naar bescherming en geluk
In onze tijd wensen we elkaar geluk op Oudejaarsavond en Nieuwjaarsdag, we eten oliebollen en steken vuurwerk af om het kwade ver van ons af te houden. We doen mee aan een loterij om het geluk vast een handje te helpen.
Vroeger waren Oudejaarsavond en Nieuwjaarsdag ook een periode waarin bescherming, geluk, liefde en voorspellingen voor het komende jaar gezocht werden. Uiteraard speelden planten en kruiden hierbij een grote rol.
In Thüringen werden op Oudejaarsavond vliertwijgen afgesneden en tot een hoepel omgebogen, waarmee men beschermd was tegen brand in het volgende jaar. Het nuchter eten van drie rozenbottels op Nieuwjaar of Oudejaarsnacht bood speciale bescherming tegen ongeval en ziekte.
Het bedachtzaam eten van een appel op nieuwjaarsdag hielp als men zou verdwalen in het komende jaar, men hoefde slechts terug te denken aan die appel om de weg terug te vinden.
Kinderen in Frankrijk riepen op Nieuwjaarsdag rond om de Maretak te bejubelen als beschermer voor het nieuwe jaar.
Op Nieuwjaarsdag werden kippen met gierstekorrels gevoederd, zodat ze veel eieren zouden leggen. Mensen die op Oudejaarsavond gierst eten zouden hun geld behouden. De gierst stond hierbij symbool voor goud dat geofferd moest worden om meer goud te verkrijgen.
Om te zien of er een huwelijk zou plaats vinden liet men twee mirteblaadjes in de teil drijven: dreven de blaadjes samen dan was er een huwelijk op komst, gingen ze juist uit elkaar dan was het met de liefde gedaan. In Hongarije gooiden meisjes op Oudejaarsavond erwten tegen de muur: degene van wie de erwt bleef hangen, zou trouwen in de loop van het jaar. Een meisje dat op Nieuwjaarsdag aan de takken van een perenboom schudde en tegelijkertijd het blaffen van een hond hoorde, wist dat uit de richting van het geluid haar toekomstige echtgenoot zou komen.
Een appel werd geschild met een ongebroken schil, die werd dan over de schouder naar achter gegooid. De vorm van de op de grond liggende schil beschreef de initialen van de toekomstige minnaar.
Twaalf uienrokkken werden met zout bestrooid en buitengezet, na op elke ui de naam van een maand te hebben gekrast. De volgende dag las men uit de vochtigheid die erin getrokken was, wat de neerslag zou zijn in de betreffende maand.
Maagdenpalmblaadjes werden op Nieuwjaar op een vuur gelegd: krulden ze om dan wees dit op geluk, verbrandden ze, dan stierf men in het nieuwe jaar. Of men legde het in een teil met water tijdens de Oudejaarsnacht: werd het blad zwart dan wees dit op de dood, gevlekt op ziekte, bleef het groen dan werd het een gezond jaar.
En dat is wat ik een ieder van jullie wens…
Een gezellige Oudejaarsavond, een inspirerende Nieuwjaarsdag en vooral
een gelukkig, groen en gezond jaar!